De Jeugdgezondheidszorg (JGZ) wil kinderen en jongeren van 0-18 jaar op een gezonde en veilige manier laten opgroeien en ondersteunen. Belangrijk daarbij is de toegevoegde waarde van de JGZ en de geboden kwaliteit van die zorg. Deze illustratie van ActiZ Jeugd, NCJ en GGD GHOR Nederland laat de gezamenlijke meerwaarde zien van de JGZ.
Jongeren groeien op, leven in een buurt en gaan naar school. Daarnaast doen ze veel aan sport en zijn ze actief bij een vereniging of hebben hun eigen sociaal netwerk. Dit alles bepaalt voor een groot deel hoe gezond en veilig kinderen opgroeien. Via consultatiebureaus, scholen en op andere momenten zorgen JGZ organisaties en ketenpartners voor ondersteuning van kinderen en gezinnen waar nodig.
De jongere en zijn of haar behoefte staan centraal. Persoonlijke en omgevingsfactoren bepalen voor een groot deel die behoefte. De JGZ sluit daarop aan. Dat gebeurt door zoveel mogelijk samen te werken met de jongeren, het gezin en de ketenpartners. Zo wordt de ondersteuning op elkaar afgestemd en aangeboden.
Als er meer ondersteuning nodig is, kan de JGZ een beroep doen op partners in de keten. Dat kunnen partijen zijn in het sociaal domein, maar ook in de curatieve zorg. Uitgangspunt is dat het kind centraal staat en dat zoveel mogelijk integraal gewerkt wordt.
Op weg naar volwassenheid volgt de JGZ vrijwel alle kinderen. Dat gebeurt door ze te monitoren, hen voorlichting te geven en hun eigen kracht te bevorderen en te stimuleren. Daar waar nodig geeft de JGZ ondersteuning aan jongeren en gezinnen. Dat kan op de juiste manier, omdat bijna alle kinderen in beeld zijn. Preventie is daarbij belangrijk om er zo voor te zorgen dat er zo min mogelijk behoefte aan specialistische zorg ontstaat.
De JGZ rapporteert aan de Inspectie Gezondheidszorg (IGZ). Dat gaat met name over de te leveren kwaliteit van de zorg. Dit is op te delen in drie niveaus (pijlen). Het eerste niveau (operationeel) maakt inzichtelijk wat de JGZ precies doet en hoe. Het tweede niveau (tactisch) geeft inzicht in de populatie waardoor de JGZ haar werkzaamheden gericht kan uitvoeren voor gemeenten, scholen en wijk- en buurtteams. Het derde niveau (strategisch) gaat dieper in op de rol van de JGZ als het gaat om de gezondheid van de kinderen.
De JGZ, IGZ en soms ook andere bondgenoten bekijken samen welke thema’s belangrijk zijn voor de zorg van de jongeren. Dat kunnen onderwerpen zijn als psychosociale problemen, opvoedmoeilijkheden, kindermishandeling en overgewicht. Thema’s kunnen ook zelf door jongeren worden aangedragen.
Gemeenten zijn opdrachtgever voor de JGZ. De JGZ organisaties geven op hun beurt de gemeenten weer (beleids-)advies over de zorg voor jeugd. Dat kan onder meer over algemene wet- en regelgeving, maar ook over specifieke situaties op gemeentelijk, wijk- of buurtniveau. Ook geeft de JGZ advies aan ketenpartners, scholen en wijk- en buurtteams over de gezondheid van de jeugd.
Samen bereik je meer. Dat geldt JGZ breed, maar zeer zeker ook voor de geboden kwaliteit van zorg. Het vereist een gezamenlijke inspanning om gemeenten, IGZ, andere ketenpartners als bondgenoot te gebruiken, om zo de meerwaarde van de JGZ blijvend aan te tonen.
-Reflecteer op elkaar als professionals
-Haal signalen bij professionals op
-Heb een open blik in het belang van het kind
-Laat in je beleidsadvies zien wat je als JGZ kunt bereiken
-Meet meerdere jaren hetzelfde
-Landelijk uniforme afspraken goed uitvoeren
-Sluit aan met beleidsadviezen op de gemeente-cylcus en wees aanwezig op raadsvergaderingen
-School je professionals in de gemeentelijke werkelijkheid bijvoorbeeld door een oud wethouder
-Doe meer (wetenschappelijk) onderzoek en gebruik dat ook
-Gebruik ouders en netwerkpartners om via storytelling onze meerwaarde te verwoorden
-Laat zien wat je al weet
-Maak kwaliteit van zorg niet alleen zichtbaar op lokaal/regionaal niveau, maar ook op landelijk niveau